8 Leuke Bijenweetjes
die je waarschijnlijk nog niet allemaal kent
Bijen zijn heel bijzondere beestjes!
Ze zijn niet alleen nuttig voor de natuur, maar ze zijn ook heel sociaal en interessant.
In deze video geven we je 8 interessante bijenweetjes, zodat je meer komt te weten over de wondere wereld van bijen. En.. als je bijenweetje 7 hoort, dan lijken ze best wel op ons 🙂
Deel deze video met andere bijenliefhebbers, zodat we de liefde voor onze kleine vriendjes kunnen verspreiden. 🐝💚
1. Bijen hebben 5 ogen
Waar wij als mens geboren zijn met 2 ogen, heeft de bij 5 ogen!
Namelijk 2 grote ogen aan de zijkant van hun kop, de facetogen. En 3 kleine oogjes bovenop hun kopje, aan de voorkant, de puntogen. Elk hebben ze eigen functies.
Door de vorm van de facetogen hebben bijen een erg breed gezichtsveld, zodat ze goed kunnen zien in welke bloem honing zit. In de facetogen zelf zitten gemiddeld maar liefst 6000 kleine oogjes (facetten) waarmee ze kleuren, vormen en bewegingen mee zien.
Omtrekken kunnen ze dan weer niet scherp waarnemen, ongeveer 1/100 deel van wat de mens kan waarnemen.
En de puntogen op hun kopje, zijn enkelvoudige ogen omdat ze elk 1 lens bevatten, net als wij. Hiermee meten zij de lichtintensiteit en nemen ze tijdens het vliegen de stand van de zon waar, zodat ze zich kunnen oriënteren.
2. Een bijenvolk kan wel uit 50.000 bijen bestaan
Een bijenvolk kan je zien als 1 grote gezellige familie van honingbijen!
Gemiddeld leven er in 1 bijenvolk zo’n 30.000 tot 50.000 bijen, waarbij elk volk uit 3 verschillende bijen bestaat namelijk: 1 koningin, werksters (vrouwtjesbijen) en darren (mannetjesbijen).
Het ene volk is groter dan het andere, afhankelijk van onder andere het stuifmeel aanbod, de ruimte waar ze in kunnen groeien (de bijenkast), en de tijd van het jaar.
Zo kan een bijenvolk in de zomer (het hoogseizoen) uit 50.000 bijen bestaan. En kan de grootte van een bijenvolk in het najaar teruglopen, tot 10.000 bijen!
3. De bij heeft een superbrein, zo klein als een sesamzaadje
Ondanks dat de brein van een honingbij zo klein is als een sesamzaadje (ongeveer 1 mm3), bestaat deze uit ongeveer een miljoen zenuwcellen (neuronen).
Het bijenbrein heeft een ongelofelijke capaciteit om te leren en te onthouden. Zo kan het complexe berekeningen maken om te bepalen hoe ver ze moeten vliegen om efficient stuifmeel en nectar te verzamelen. Superhandig!
De speurbijen geven dan de plaats en hoeveelheid van het drachtgebied aan d.m.v. een dansje. Meer over dat dansje vertellen we je in Bijenweetje nr. 8!
4. De vleugeltjes van een werkster zijn na 800 km versleten
Zoals we al zeiden, de honingbij kan elke dag kilometers afleggen op zoek naar voedsel.
Gemiddeld leggen ze 15 vluchten per dag af, wat kan oplopen tot wel 150 vluchten (!) per dag.
Door de vele afstanden die ze vliegen en het werk wat ze verrichten, kunnen hun vleugels snel slijten. Dat gebeurt na ongeveer 800 km vliegen. Doordat hun vleugels zijn versleten kunnen ze niet meer goed naar hun nest vliegen. Daardoor komen ze vaak aan hun einde doordat ze verhongeren of ten prooi vallen aan roofdieren.
De bijen worden door dit harde werken in de zomer ongeveer 42 dagen oud. En in de winter 6 maanden, omdat ze dan nauwelijks vliegen.
5. De koningin legt 1500-2000 eitjes op een dag
Aan het hoofd van elk bijenvolk staat de koningin. Zij is eigenlijk de moeder van het bijenvolk, en één van haar belangrijkste taken is om eitjes te leggen.
En dat kunnen er heel veel zijn: in de zomer kan de koningin wel 1500 tot 2000 eitjes per dag leggen! De koningin legt namelijk 2 soorten eitjes, namelijk bevruchte eitjes waar werksters uitkomen en onbevruchte eitjes waar darren uitkomen.
Na 3 dagen komen deze eitjes uit en zien ze eruit als kleine wormpjes, ook wel ‘larven’ genoemd. Na 21 dagen is de larve een bij geworden en komen ze uit hun cel.
6. Bijen ruiken met hun voelsprieten
Een bij vliegt van de ene naar de ander bloem om voedsel te zoeken. En om de geuren van de verschillende soorten bloemen goed te kunnen ruiken, gebruikt zij haar voelsprieten!
Bijen kunnen supergoed ruiken. En dat komt doordat er 6000 rondjes in de voelsprieten zitten die de geur oppikken en deze doorgeven aan hun hersenen.
En doordat een bij niet 1 maar 2 voelsprieten heeft, kan zij ook in stereo ruiken. Net als dat een mens 2 oren heeft en in stereo kan horen. De voelsprieten zijn dus hele belangrijke zintuigen voor een bij om op zoek te gaan naar lekker ruikende bloemen.
7. Uitgeslapen bijen zijn slimmer
Net als de mens heeft ook een bij voldoende slaap nodig.
Wanneer een bij onvoldoende slaap krijgt, kunnen ze gedesoriënteerd raken. Hun geheugen werkt minder goed, waardoor ze de weg naar hun nest niet meer kunnen vinden. Al met al, een uitgeslapen en uitgerust bijtje, is een slimmer bijtje!
De uitdaging voor de imker is dan ook om ze zo min mogelijk te storen.
Wanneer bijen slapen, zijn ze stil en hangen de pootjes en voelsprieten (antennes) naar beneden.
Jonge bijtjes slapen nog heel veel, in meerdere korte perioden. En zodra ze ouder worden, wordt dit slaap- en waakritme anders. Haalbijen hebben dan meer een dag ritme (wakker) en nacht ritme ritme (slapen), met langere slaapperioden in de nacht. In tegenstelling tot huisbijen (werksters) die dit ritme niet hebben, waarschijnlijk omdat ook hun taken dag en nacht door gaan.
8. Bijen dansen er lekker op los
Om elkaar te laten weten waar voedselrijke bloemen staan, doen de bijen de belangrijke ‘bijendans’. Wanneer bijen voedsel heeft gevonden, gaan ze terug naar het nest en doen daar de dans.
Hierbij bewegen ze hun achterlijf en lopen ze in ‘achtjes’. De richting waarin ze bewegen, vertelt iets over de kant waar het voedsel ligt. De snelheid van de dans zegt iets over de afstand van de nectar.
Op deze manier worden er trillingen doorgegeven en weten de andere bijen welke richting ze op moeten vliegen om voedsel te halen!
Bronnen:
- https://www.nemosciencemuseum.nl/nl/wat-is-er-te-doen/activiteiten/kinderlezingen/hoe-werken-bijen-samen
https://www.bijenhof-dv.nl/anatomie_van_honingbijen_uitgebreid_met_doorneden_met_beschrijving - https://www.wur.nl/upload_mm/1/f/b/527aa25c-0e49-4fd1-ac33-e287501ff6fa_Hoe%20groot%20wordt%20een%20bijenvolk.pdf
- https://edepot.wur.nl/405929
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Honingbij
- https://schooltv.nl/files/PROGRAMMA/Basisonderwijs/DeBuitendienst/Honingbij.pdf
https://wikikids.nl/Bijen - https://www.nemosciencemuseum.nl/nl/wat-is-er-te-doen/activiteiten/kinderlezingen/hoe-werken-bijen-samen/
- http://www.imkerpedia.nl/wiki/index.php?title=De_slaap_van_onze_honingbij
https://www.konvib.be/186-imkerwereld/imkerwereld-nieuws/3233-waar-en-wanneer-slapen-bijen.html - https://www.ivn.nl/moestuintje/moestuintips-voor-bijen https://schooltv.nl/video/bijen-doen-de-kwispeldans-op-naar-de-honing/